कथा- गुरुपूर्णीमा र टीका सर

एकाविहानै ह्वाटसएपमा नोटिफिकेशन आयो ।
मैले रिसिभ गरे । रिताले मेसेज गरेको रहेछ ।
एकैछिन त लिङ्क खोलौं कि नखोलौ दोमन भयो,अन्तत: लिङ्क खोले ।
“शुभ जन्मदिन तथा गुरुपूर्णिमाको शुभकामना मेमलाई”
“धन्यवाद रिता,तिमी मेरो असल विद्यार्थी” मैले जवाफ फर्काएँ ।
“कोरियाको सुनमुन पार्कमै छु मेम म,हजुर पनि सोलतिर नै होइन र” रिताको जवाफ आयो ।
“हो नि,कोरिया आएको कति भयो?”
अचानक रिताको नेट गयो च्याट रोकियो ।
रीता मेरो होनहार विद्यार्थी र आज परदेशमा मलाई स्वदेश सम्झाइन अझ गुरुपूर्णिमा पनि
र सम्झिएँ नेपाल,
गुरुपूर्णिमा,जिवनयात्रामा सदैव सफलतातर्फ उन्मुख गराउनुहुने आदरणिय गुरुदेवहरुको सम्झनाले आँँखा रसायो ।
सामाजिक सन्जालमा मलाई विद्यालयदेखि कलेजसम्म शिक्षा दिनुहुने गुरुहरुको खोजी गरे ।
भिम सर-उहाँ भेटिनु भएन ।
एम के सर-झापा दमकमा तर सम्पर्क भएन ।
बबी सर,शरद सर,आर पि सर…..।
अन्तत: टीका सर सामाजिक सन्जालमा भेटिनु भयो । सम्झनाको तरेलीहरुमा टीका सर आइदिनु भयो । सर्लक्कै
……………………………………
धरानको हात्तिसार क्याम्पसमा म त्यो बेला बि.एस्सी.माइक्रोबाइलोजी पढ्दै थिएँ ।
एकदिन पुरानो बजार छेवैमा टीका सर भेटिनु भयो ।
सामान्य पहिरन,दुब्लो शरिर कता हो कता चिन्नै नसकिने हुलिया ।
म रन्थनिएँ,सरको त्यो अवस्था देखेर ।
हामीलाई कक्षा दशमा नेपाली पढाउनुहुने,हामी सबैको मोडल टिका सर,हामी पनि भविश्यमा टीका सर झै बन्ने कल्पनामा मखलेल हुन्थ्यौं ।
तर आज टीका सर…
थाहै नपाइ म टीका सरको अघिल्तिर शिर झुकाउन पुगें ।
“नमस्ते सर, म तपाईको विद्यार्थी मनिषा”
” न..नमस्तै,मैले चिनिन त तिमीलाई कसरी यहाँ नि?”
“सर म हात्तिसारमा बी.एस्सी.पढ्दैछू नि”मैले दोहोर्याएँ ।
“ए मैले अझै चिन्न सकिन,
टिचरले जिवनमा आखिर के नै पो पायो
पूल हो उ,उसको जिन्दगीमा को आयो,को गयो ”
टीका सरले एक टुक्रा कविता सुनाएर जानु भयो । म अचम्मित भएँ,अवाक भएँ,किन टीका सरले यस्तो व्यवहार गर्नु भो?
आखिर मैले के त्यस्तो गल्ति गरेँ त? जस्ले गर्दा उहाँ मलाई चिन्नमा इन्कार गर्दै हुनुहुन्छ मैले सम्झनै सकिन ।
“दु:ख नमान मनिषा उ खुस्कैट हो, निकेतन माविको नेपाली सर तर..,तर विषयवस्तुमा चाँहि सारै नै अब्बल,विषयवस्तुलाई कविता,गित,कथाको माध्यमबाट विद्यार्थीहरुमा छर्लङ्गै बुझाउनमा माहिर” केमेस्ट्री पढाउनुहुने मुखर्जी सरले मलाई अलमलमा परेको देखेर भन्नुभयो ।
“तर सरको यो अवस्था कसरी भयो?”मैले हामीलाई मावि पढाउनुहुदाँको टीका सरको अवस्था बताएँ ।
“यसको पछि धेरै नै तत्वहरु छन्” मुखर्जी सरले थप्नु भो “एउटा सक्षम मानिसको भविश्य वर्वाद बनाउने कुतत्वहरुको परिणाम र शिकार बन्नु भा छ टिका सर”
सबै बताइदिनुभयो मुखर्जी सरले कसरी टीका सर सरन्ता माविबाट सरुवा भएर धरानको शिक्षा निकेतन मावि आउनु भयो । सरको घर तरहरा, घर नजिकेको विद्यालय नै नभेटे पनि प्रस्तावित माविमा हेड सर बनाउन सहज हुन्छ भनेर दरवन्दीसहित सरुवा गरिदिएको क्षेत्रिय शिक्षा निर्देशनालय धनकुटाले दरवन्दी मिलानको नाममा।
र निकेतन माविका शिवलाल सर,राधा मिस…
शिवलाल सर,सुवेदि हो थर-अठ्चालिस सालको अस्थायीहरुलाई स्वत: स्थायी बनाउने सरकारी नितिको कारण प्रावि तहमा स्थायी हुन सफल ।
योग्यता-नौ सय पूर्णाङ्ककाे उनान्चालिस साल पछि कम्पार्ट दिदै पाँचौ पटकमा एस.एल.सी. उत्तिर्ण ।
रुचि-चाकडी गर्न,चलखेल र हजुर्याइ गर्नमा माहिर । तर विषयवस्तुमा कमजाेर। विद्यालयकाे काजमा घरायसी काम गर्ने।
अनुभव-स्थायी भएपछि विव्यसलाई आर्थिक प्रभावमा पारेर माथिल्लो तहको आफ्नै हेडसरलाई हटाएर हेडसर बनेको।
राधा मिस-शिवलाल सरकै योग्यता,रुची र अनुभव,योग्यता नै नभएपनि माथिल्लो कक्षामा नेपाली पढाउन र माथिल्लो कक्षाका विद्यार्थीहरु भड्काउनमा माहिर र श्रेष्ठता।
सरुवा भएर टीका सर धरान आउनुभएपछि टीका सर उत्तिकै पूरै जाेश र जाँगर,नयाँ विधि र प्रविधिसहित कक्षामा प्रस्तुत हुनुभयाे। विद्यार्थीहरुले अत्यन्तै लाेकप्रिय र माया गर्ने शिक्षककाे रुपमा सरलाई लिए ।
टीका सरकाे याे लाेकप्रियता विद्यालय प्रशाशन र केहि स्थानीय चाटुकार शिक्षकहरुलाई अपाच्य हुन्छ।

शिवलाल सरकाे मनमा हेडसरकाे कुर्सी ढल्ने डरले मडारिन्छ ।
अनि शुरु हुन्छ स्थानियताकाे खेल ।
टीका सरलाई जिम्मेवारीबाट विमुख गरिने खेल ।
टीका सर विरुद्धमा अनर्गल प्रचार र झुठकाे खेती।
– टीका सरले त वृन्दावनमा पढ्नु भएकाे ।
– टीका सरले कविता राम्राे पढाउनु भएन ।
– टीका सरकाे उच्चाहरण शुद्ध भएन ।
– टीका सर समयमा आउनु हुन्न,आएपनि पुरै समय क्लास लिनुहुन्न।
-टीका सर प्र.अ.लाई टेर्दैन ।
-टीका सर वरियताकाे कुरामात्र गर्नुहुन्छ ।
हुदाँ हुदाँ शुद्ध सनातनि टीका सरलाई मादक पदार्थ सेवनकाे कुराे लगाइयाे ।
राधा मिसले त..
राधा मिस एस एल सी भन्दा माथिल्लो याेग्यता नभएपनि विद्यालयमा नेपाली शिक्षक नभएकोले कक्षा ९ र १० मा नेपाली विषय पढाउनुहुन्थ्याे।
र टीका सर आउनुभएपछि नचाहदा नचाहदै पनि माथिल्लो कक्षामा नेपाली पढाउन छाड्नु पर्याे र शुरु भयाे टीका सरकाे विरुद्धमा भयंकर षड्यन्त्र ।

एक साेमवार कक्षा ९ मा अनौठो हल्ला चलाइयाे।
एक जना विद्यार्थीकाे नाम टीका सरसंग जाेडियाे।
भएको चाहिँ के थियाे भने गृहकार्य नगरेकाेमा शिलालाई टीका सरले सामान्य कारवाही गर्नुभयाे । शिलाचाँहि क्राेनिक डिसअर्डरकाे विरामी भएको हुनाले केही घन्टी कक्षामा सुस्ताएपछि हाफ छुट्टीमा घर फर्केर विरामी भइन। विरामीकाे कारणको प्रमुख कारक टीका सरलाई बनाइयाे।

अन्तत:इलाका प्रहरी कार्यालयमा जाहेरी दर्ता गरियाे टीका सर विरुद्ध । यौन दुरुत्साहनकाे आराेप र थप नाबालिककाे समेत थपेर हदैसम्मको कारवाहीकाे माग गरियाे। कक्षा लिइरहेको कक्षाकोठाबाट गिरफ्तार गरियाे।याे सबै कामकाे नेतृत्व परोक्षरुपमा राधा मिसबाट सम्पन्न भयाे कारणचाँहि मात्र स्थानियताको दादागिरी र अहमताको वर्वरता अनि माथिल्लो कक्षामा कक्षा लिन नपाएकाे झोंक।
र टीका सर…बाहिरको एक दक्ष र कर्तव्यपरायण र अनुशासित शिक्षक ।
टीका सरकाे एउटैमात्र कसुर थियाे नियमित र उत्कृष्ट कक्षा ।
समय पालना,विषयवस्तुमा उत्कृष्टता र विद्यार्थीहरुमाझ लाेकप्रियता। थिएन चाकडी र धनुष्टंकार निहुरमुन्टी नमस्कार ।
र यहि लाेकप्रियता उहाँको लागि घातक बन्यो।
छानवीन गरियाे र सत्यको जित भयाे।टीका सर निर्दाेष हुनुभयो।
कक्षामा फर्किनु त भयाे तर यसपछिकाे अवस्था भने…
नभएको आराेपकाे आत्मासात गर्नुपरेपछि मानसिक रुपमा टिका सर विक्षिप्त बन्नुभयाे। हुनपनि सबैभन्दा ठूलाे आत्मसम्मान र इज्जतमा घात लागेपछिकाे विक्षिप्तता आराेप र बदनामीपछि टीका सर ओहो
………………
मैले याे भन्दा बढि सुन्न सकिन,टीका सरकाे दर्दनाक कथा। हाम्राे टीका सर,प्याराे टीका सरमाथि यतिठूलाे घात,त्याे पनि आफ्नैहरुबाट । संरक्षकबाट,स्टाफबाट। ओहाे! टीका सरकाे पन्ध्रौं वर्षिय शिक्षण करियरमा यतिठूलाे घात ।
मानसिकरुपमा विक्षिप्तता,मेराे राेलमाेडल,मेराे आइकन टीका सर काेहिसंग नहार्ने टीका सर,सदैव सत्यकाे वकालत गर्नुहुने टीका सर आज समाजका केही दुष्टहरुकाे दुर्विचारकाे कारण पिडित बन्नुभयाे।उहाँको जीवनकाे अमूल्य पल र समय,यस र सम्मान वर्वाद भयाे ।

हुनत म के नै गर्न सक्थेँ र धरानमा,जहाँ म आफुपनि मामाघरमा आश्रीत भएर पढ्दै थिएँ तर मेराे मामा भने राजनितिक रुपमा शक्तिशाली र निकै पहुँचमा हुनुहुन्थ्यो । मुखर्जी सर र मैले मेराे मामालाई टीका सरले पाउनु भएकाे पिडाकाे बारेमा सविस्तार वयान गर्यौं, सहयोगको अनुरोध गर्यौं,साथै उहाँको भविश्य र करियरकाे बारेमा सल्लाह गर्यौं।किनभने म टीका सर ठिक भएकाे हेर्न चाहन्थे।उत्तिकै उर्जाशिल भएर कक्षा लिएकाे देख्न चाहन्थे र यहि हुन्थ्यो मेरो गुरुदक्षिणा टीका सरप्रति ।

“टीका सरलाई साेहि विद्यालयमा राख्न सकिन्न नैतिकताकाे कुरा छ”मामाले थप्नुभयाे”उहाँलाई प्रभात माविमा सरुवा गराएर स्वास्थ्य ठिक नभएसम्म विरामी विदा र असाधारण विदाकाे व्यवस्थापन गर्न सकिन्छ” यो काममा मामा पूर्णरुपमा खटिनुभयो र एकदिन सुखद समाचार सुनाउनुभयो” टीका सरलाई प्रभात माविमा व्यवस्थापन गरिएपछि उहाँको स्वास्थ्यमा सुधार आएको छ भान्जी, अब टीका सर पूर्ववत काममा फर्कनु हुन्छ”
नभन्दै समयले सबै व्यवस्थापन गरिदियो । हजारौ म जस्तै होनहार विद्यार्थीहरु उत्पादन भए । टीका सरको सवल नेतृत्वमा प्रभात माविले काँचुली फेर्यो जिल्लाकै नमुना माविको रुपमा उता निकेतन भने कमजोर व्यवस्थापनको कारण अभिभावकबाट अस्विकृत भइरह्यो ।
…………….
आज एक्काईस वर्षपछि
म खाद्य विशेषज्ञकाे रुपमा काेरियामा बहुराष्ट्रिय कम्पनीमा कार्यरत छु। रीता जस्लाई मैले आइ.एस्सी.मा केमिस्ट्री पढाएकाे थिएँ उनी पनि काेरियामा कार्यरत छिन्।केही दिनमात्रै त भयाे म र रीता सामाजिक सन्जालमा जाेडिएकाे र आजै मात्र उनले गुरुपूर्णिमाकाे शुभकामना व्यक्त गरिन।थाहै नपाइ मेरो आँखा रसाएछ, मेरो प्रिय गुरुदेवलाई सम्झेर, मैले पनि टीका सरको टाइमलाइनमा मेसेज गरेँ ” गुरू नमन,हेप्पी गुरुपूर्णिमा टीका सर”